Gezond eten en regelmatig sporten zijn bekende pijlers van een gezonde levensstijl. Maar wat is eigenlijk de link tussen onze woningen en onze gezondheid? Deze vraag stond centraal tijdens de werksessie van het Friese architectencollectief CRAFT+, ditmaal georganiseerd door Achterbosch Architecten uit Leeuwarden en Buro Grooter uit Grou, waarbij Biotrack en Maarsingh & Van Steijn hun verhaal deden.

Fieke Grooters, architect-eigenaar van Buro Grooter en bouwbioloog, trapte de werksessie af en nam de aanwezigen mee in de impact die het gebouw heeft op onze gezondheid en welzijn. “Van kleuren en daglicht tot materiaalkeuze en luchtkwaliteit; vele onderdelen spelen een rol in onze gezondheid,” benadrukte ze. “Als architect kunnen we bijdragen aan de gezondheid van de bewoners door deze onderdelen in onze ontwerpen te integreren”

In het nieuws gaat het vaak over het versterken van de biodiversiteit. Tijdens deze werksessie ging het ook over biodiversiteit, maar dan de biodiversiteit binnenshuis en op microbiële schaal, zoals bacteriën. Voor onze gezondheid is het niet van belang om zo min mogelijk micro-organismen te hebben in je woning, maar juist zo veel mogelijk diversiteit.

Onderzoek naar biobased en gezondheid

Gerard Schouten, CEO van Leeuwarder bedrijf NL LAB, weet daar alles van. Vanuit NL LAB onderzoekt hij micro-organismen in ruimten en brengen ze micro-organismen in kaart door middel van meetapparatuur, dat zij ontwikkelen onder de naam Biotrack. In een woning van natuurlijke materialen (biobased) vindt Gerard tijdens zijn metingen meer en meer diverse micro-biomen dan in bijvoorbeeld een betonnen woning, en 10x minder ziektemakers, de zogenaamde pathogenen. Natuurlijke materialen, zoals hout en vezels, lijken daarmee een gezonde biodiversiteit en een pathogeen zuiverende werking te stimuleren. Gerard: ‘Meer onderzoek is nodig om dit nog steviger te onderbouwen. Dan kan dit een enorme impact hebben op de manier van bouwen.’ 

Bernard Maarsingh vervolgde de werksessie met een reactie: ‘Pathogenen zijn niet alleen maar fout. Pathogenen maken de mensen ook weerbaarder, creëren weerstand tegen ziekten. Je doet er goed aan om je lijf af en toe even uit te dagen.’  Naast het bouwen in natuurlijke materialen om zo een gezond biodivers microbioom te vormen, zijn meer ontwerpkeuzes van invloed op onze gezondheid en welzijn. Een woning die ons uitdaagt om meer te bewegen door bijvoorbeeld een wc alleen op de verdieping te hebben, een woning die uitdaagt om lekker in de tuin te werken door mooie openslaande deuren, of dat de keuken een fijne plek met veel daglicht is waardoor je uitgenodigd wordt om de tijd te nemen om gezond te koken. Het gehele systeem heeft effecten op je gezondheid.  Veel van deze onderdelen kan je meten en zo aantoonbaar maken wat de effecten zijn op de gezondheid. De stelling “biobased wonen is gezond” is daarom niet op zichzelf een waarheid, het gehele samenhangende systeem moet hierin worden beschouwd.

Maarsingh start een onderzoek om de onderbouwing hiervoor op te leveren. Zo gaat hij aan de slag in Leeuwarder nieuwbouwwijk Unia om daadwerkelijk de verschillen te meten tussen diverse parameters, in samenwerking met Achterbosch Architecten, Jorritsma Bouw en de gemeente Leeuwarden.

Over CRAFT+

CRAFT+ is het collectief van architecten binnen Vereniging Circulair Friesland.  Dit jaar presenteren zij de Friese ontwerpaanpak aan de hand van een hele reeks werksessies. Biobased en circulair bouwen vormt hiervan de basis. Iedere werksessie zijn studenten van NHL Stenden Bouwkunde aanwezig.